Kofta-e-Sabzi (کوفته‌ سبزی)

Kuleczki z ziół – tradycyjny wegetariański przepis kuchni perskiej (farsi)

Wprowadzenie

Kofta-e-Sabzi (کوفته‌ سبزی), dosłownie „kuleczki z ziół” po persku (koofteh = rozgnieciona kuleczka, sabzi = zioła lub zielone warzywa), to starożytne danie kuchni irańskiej. Szczególnie popularne jest w regionie Tabriz oraz w domach na północnym zachodzie Iranu. To wegetariańskie danie (گیاه‌خواری / giyâh-khori) pokazuje wyrafinowanie kuchni perskiej, gdzie świeże zioła (سبزیجات تازه / sabzijât-e tâzeh) odgrywają kluczową rolę w harmonii smaków.

W tradycji perskiej kuleczki te przygotowuje się starannie, często na ważne rodzinne okazje lub podczas święta Nowruz (نوروز) – perskiego Nowego Roku. Zazwyczaj podaje się je z aromatycznym ryżem (berenj) lub płaskim chlebem (nân-e sangak).

Składniki (مواد لازم / mavâd-e lâzem)

Na kofty (کوفته‌ها / koofteh-hâ):

• 1 filiżanka świeżej, drobno posiekanej pietruszki (جعفری / ja’fari)

• 1/2 filiżanki świeżej, posiekanej kolendry (گشنیز / geshniz)

• 1/2 filiżanki posiekanego koperku (شوید / shevid)

• 1/4 filiżanki świeżej mięty (نعناع / na’nâ)

• 1 starta cebula (پیاز / piyâz)

• 1 filiżanka ugotowanego ryżu (برنج پخته / berenj-e pokhteh) – opcjonalnie

• 2 łyżki mąki z ciecierzycy (آرد نخودچی / ârd-e nokhodchi)

• 1 ugotowany i rozgnieciony ziemniak (سیب‌زمینی / sibzamini) – opcjonalnie

• 1 łyżeczka kurkumy (زردچوبه / zardchoobeh)

• Sól (نمک / namak) i czarny pieprz (فلفل سیاه / felfel siyâh)

Na sos (سس / sos):

• 2 łyżki oleju (روغن / roghân)

• 1 posiekana cebula

• 2 ząbki czosnku (سیر / sir)

• 3 obrane i zmiksowane pomidory (گوجه‌فرنگی / gojeh farangi)

• 1/2 łyżeczki cynamonu (دارچین / dârchin) – opcjonalnie

• 1 łyżeczka kurkumy

• Sól i pieprz

• 1/2 filiżanki wody lub bulionu warzywnego

• 1 łyżka soku z cytryny (آب‌لیمو / âb-limoo)

• Naturalny jogurt (ماست / mâst) lub roślinny, do podania

• Świeża kolendra do dekoracji

Przygotowanie (طرز تهیه / tarze tahiyé)

Przygotowanie koft:

1. W dużej misce wymieszaj wszystkie zioła (sabzi), startą cebulę, ryż, mąkę z ciecierzycy, ziemniak, kurkumę, sól i pieprz.

2. Wyrób jednolitą masę. Formuj średniej wielkości kuleczki (koofteh).

3. Gotuj je na parze, lekko smaż lub bezpośrednio umieść w sosie, według wybranej metody.

Przygotowanie sosu:

1. Podsmaż cebulę na oleju, aż stanie się przezroczysta. Dodaj czosnek, kurkumę i cynamon.

2. Dodaj zmiksowane pomidory, dopraw solą i pieprzem. Gotuj na wolnym ogniu przez 10 minut.

3. Dodaj trochę wody, by rozrzedzić sos.

4. Delikatnie włóż kofty do sosu. Przykryj i gotuj na małym ogniu przez 20–30 minut.

5. Na koniec dodaj sok z cytryny dla świeżej, kwaśnej nuty.

Serwowanie (سرو / serv)

Podawaj gorące, z ryżem basmati lub nân-e sangak (نان سنگک), z łyżką naturalnego lub roślinnego jogurtu. Udekoruj świeżą kolendrą lub skrop oliwą z oliwek.

Kontekst kulturowy

Pochodzące ze starożytnej Persji Kofta-e-Sabzi to ikoniczne danie, które odzwierciedla finezję i bogactwo kuchni irańskiej. Słowo kofta oznacza kuleczki, a sabzi odnosi się do świeżych ziół, które są sercem tego przepisu. Ta wegetariańska specjalność ukazuje perską miłość do subtelnych, wyważonych smaków, łącząc pietruszkę, kolendrę, koperek i miętę z lekkim i aromatycznym sosem pomidorowym.

W tradycyjnej kuchni irańskiej kofty powstają z mieszanki drobno posiekanych świeżych ziół, warzyw lub ryżu, formowanych w delikatne kuleczki, które duszone są w sosie na bazie pomidorów i łagodnych przypraw, czasem wzbogacanym jogurtem dla kremowej i lekko kwaśnej nuty.

To danie, zarówno proste, jak i wyrafinowane, doskonale oddaje równowagę poszukiwaną w kuchni perskiej: świeżość, delikatność i wybuch ziołowych aromatów, które zachwycają podniebienie. Często serwowane jest podczas rodzinnych posiłków lub świąt, z pachnącym ryżem basmati i czasem tradycyjnym perskim chlebem.