Κοτόπουλο Πίρι-Πίρι από τη Μοζαμβίκη (Frango Piri-Piri): Παραδοσιακή Πορτογαλική Συνταγή προ-αποικιακής εποχής

Το ψήσιμο του κοτόπουλου Πίρι-Πίρι σε ξυλόφουρνο είναι ο πυρήνας της αυθεντικότητάς του. Οι αναμμένες κάρβουνες εκπέμπουν απαλό θερμό που επιτρέπει στο κοτόπουλο να ψήνεται αργά, δίνοντάς του τραγανή πέτσα και ζουμερή σάρκα. Ο καπνός του ξύλου εμποτίζει τη μαρινάδα με πικάντικες αρώματα, ενισχύοντας τον καυτερό και λεμονάτο χαρακτήρα της σάλτσας. Αυτή η παραδοσιακή μέθοδος μαγειρέματος προσφέρει βάθος γεύσεων αδύνατο να επιτευχθεί με απλό φούρνο. Η φωτιά από ξύλα αναδεικνύει τον συνδυασμό ανάμεσα στα αφρικανικά και πορτογαλικά μπαχαρικά, προσφέροντας μια πλούσια και ζεστή γευστική εμπειρία. Αυτή η αρχαία διαδικασία κάνει το Πίρι-Πίρι ένα εμβληματικό πιάτο της Μοζαμβίκης, όπου κάθε μπουκιά αφηγείται μια ιστορία κοινότητας και τόπου.

Πίρι-Πίρι

Ο όρος «Πίρι-Πίρι» (ή «Πέρι-Πέρι») προέρχεται από τη γλώσσα Σουαχίλι, που ομιλείται σε μέρος της Ανατολικής Αφρικής. Σημαίνει απλώς «πιπέρι».

Η λέξη αναφέρεται σε μια ποικιλία μικρών, πολύ καυτερών κόκκινων πιπεριών, προερχόμενων από το Capsicum frutescens, που εισήχθησαν στην Αφρική από τους Πορτογάλους τον 16ο αιώνα από τη Νότια Αμερική μέσω της Βραζιλίας (τότε πορτογαλική αποικία).

Η Μοζαμβίκη ήταν πορτογαλική αποικία από το 1498 έως το 1975. Οι Πορτογάλοι έφεραν μαζί τους την γαστρονομική τους κουλτούρα, ιδιαίτερα το ψήσιμο στη σούβλα, το σκόρδο, το ελαιόλαδο και τις μαρινάδες.

Σε αντάλλαγμα, επηρεάστηκαν από τα τοπικά προϊόντα και τεχνικές, όπως:

• τα αφρικανικά καυτερά πιπέρια,

• το ψήσιμο σε ξυλόφουρνο,

• τη χρήση λεμονιού, τζίντζερ και κορίανδρου.

Η σάλτσα Πίρι-Πίρι γεννήθηκε από αυτόν τον συνδυασμό ανάμεσα στις τοπικές αφρικανικές γεύσεις και τις πορτογαλικές τεχνικές.

Μια μεικτή συνταγή που έγινε λατρευτική

Το τυπικό κοτόπουλο Πίρι-Πίρι της Μοζαμβίκης ψήνεται πάνω σε κάρβουνα ή μπάρμπεκιου και μαρινάρεται σε σάλτσα από πιπεριές, σκόρδο, λάδι και λεμόνι.

Υλικά (για 4 άτομα)

Για το κοτόπουλο:

• 1 ολόκληρο χωριάτικο κοτόπουλο, κομμένο σε μερίδες (ή ολόκληρα μπούτια),

• Θαλασσινό αλάτι κατά προτίμηση,

• Τοπικό λάδι καρύδας.

Για τη μαρινάδα Πίρι-Πίρι:

• 6 έως 8 φρέσκες ή αποξηραμένες πιπεριές Πίρι-Πίρι (μικρές, πολύ καυτερές – προσαρμόστε ανάλογα με την αντοχή),

• 3 σκελίδες σκόρδο λιωμένες,

• Χυμός από 2 λάιμ,

• 2 κουταλιές λάδι καρύδας,

• 1 κουταλάκι αλάτι,

• 1 μικρό κομμάτι φρέσκο τζίντζερ τριμμένο,

• 1 ή 2 κουταλιές ζεστό νερό (για να αραιώσει ελαφρώς).

Παραδοσιακή προετοιμασία

Προετοιμασία φωτιάς:
Ανάψτε φωτιά με ξύλα ή μπάρμπεκιου με κάρβουνα (παραδοσιακά σε τρεις πέτρες).

Μαρινάρισμα κοτόπουλου:
Σε γουδί (ή με χειροκίνητο μίξερ) λιώστε τις πιπεριές, το σκόρδο, το τζίντζερ και το αλάτι. Προσθέστε τον χυμό λεμονιού και το λάδι. Ανακατέψτε μέχρι να γίνει ημι-υγρή πάστα.

Μαρινάρετε το κοτόπουλο:
Αλείψτε άφθονα τα κομμάτια κοτόπουλου με τη μαρινάδα. Αφήστε να σταθεί 1 έως 2 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου (ή μέχρι και όλο το βράδυ στο ψυγείο).

Μαγείρεμα:
Ψήστε τα κομμάτια κοτόπουλου αργά πάνω στις κάρβουνες, γυρίζοντάς τα τακτικά. Το κοτόπουλο πρέπει να είναι καλά ψημένο απ’ έξω και ζουμερό μέσα.
Μπορείτε επίσης να το μαγειρέψετε σε χυτοσίδηρο κατσαρόλα με καπάκι, πάνω σε ξυλόφουρνο.

Παραδοσιακά συνοδευτικά

Σερβίρετε με ένα από τα παρακάτω:

• Απλό λευκό ρύζι,

• Βρασμένες (ή ψητές στη φωτιά) μπανάνες πλατάνια,

• Βραστή μανιόκα,

• Παραδοσιακό πορτογαλικό ψωμί (αν υπάρχει),

• Φύλλα μανιόκας ή ατμισμένα πράσινα λαχανικά.

Συμβουλές και αυθεντικές παραλλαγές

Χωρίς ζάχαρη, χωρίς πάπρικα, χωρίς ξύδι.
Χωρίς τηγανιτές πατάτες ή πατάτες στην παραδοσιακή κουζίνα της αποικιακής Μοζαμβίκης.
Συνήθως τρώγεται με τα χέρια, καθισμένοι σε κύκλο, με την οικογένεια ή την κοινότητα.