Sauce chien – Tradycyjny przepis i opis

Sauce chien to ikoniczna specjalność kuchni kreolskiej z Karaibów francuskich, szczególnie z Gwadelupy i Martyniki. Tradycyjnie podawana jest jako dodatek do grillowanego mięsa i ryb. Nazwa nie odnosi się do psa, lecz do „noża Chien” — popularnego narzędzia kuchennego używanego w kuchniach Antyli (francuskiej marki, ze stalowym ostrzem i kolorową rączką).

Tradycyjne składniki

Przepisy mogą się nieco różnić w zależności od rodziny czy regionu, ale podstawowe składniki to:

• 3 łodygi szczypiorku (tzw. cive, z’oignon pays lub oignon-pays — Allium fistulosum)

• 2 ząbki czosnku

• Mały pęczek natki pietruszki płaskolistnej

• Mała papryczka karaibska (łagodna dla aromatu lub ostra, według tolerancji)

• Gałązka tymianku lokalnego (lub świeżego tymianku, jeśli brak)

• 1 limonka (lub 1,5 łyżki octu z trzciny cukrowej albo białego octu)

• 4 łyżki wrzącej wody

• 2–3 łyżki oleju o neutralnym smaku (np. słonecznikowego lub arachidowego)

• Sól i świeżo mielony czarny pieprz

Przygotowanie

1. Przygotuj zioła:

   • Umyj szczypiorek, pietruszkę i papryczkę.

   • Drobno posiekaj szczypiorek i pietruszkę.

   • Pokrój lub rozgnieć papryczkę (usuń nasiona, jeśli chcesz łagodniejszy smak).

   • Obierz i zetrzyj lub rozgnieć czosnek.

2. Połącz składniki:

   • W misce wymieszaj szczypiorek, pietruszkę, czosnek, papryczkę i listki tymianku.

   • Dodaj sól (ok. 1/3 łyżeczki) i pieprz do smaku.

3. Infuzja na gorąco:

   • Zalej mieszankę wrzącą wodą, aby uwolnić aromaty, nie gotując ziół.

   • Wymieszaj i odstaw na 2–3 minuty.

4. Ostatnie doprawienie:

   • Dodaj sok z limonki (lub ocet).

   • Wlej olej i dokładnie wymieszaj.

5. Odpoczynek:

   • Odstaw na 10–15 minut w temperaturze pokojowej przed podaniem, aby smaki się połączyły.

Wskazówki

• Nigdy nie miksuj sauce chien — przygotowuje się ją ręcznie, tradycyjnie nożem Chien.

• Jeśli sos jest zbyt ostry, złagodź go dodając więcej oleju lub odrobinę ciepłej wody.

• Przechowuj w lodówce do 1–2 dni, ale najlepiej smakuje świeży.

Źródła

• Książki kucharskie:

  • La cuisine créole – Babette de Rozières

  • Les meilleures recettes antillaises – Éditions Orphie

• Specjalistyczne strony:

  • ti-moun.com

  • antilles-resto.com

  • Blog Tatie Maryse

• Tradycja ustna:

  • Przepis przekazywany w rodzinach karaibskich, z regionalnymi wariacjami (papryka, szalotka itp.).

• Projekty dziedzictwa kulinarnego:

  • Inicjatywy dotyczące ochrony francuskiego i karaibskiego dziedzictwa kulinarnego (regiony DOM-TOM).