Kip Mafé (Senegal) – Traditioneel gerecht met pindasaus

Geschiedenis en context
Mafé, ook wel bekend als "pindasaus", is een van de bekendste gerechten uit de Senegalese en West-Afrikaanse keuken. Het vindt zijn oorsprong in de culinaire tradities van de Mandinka- en Wolof-volkeren. Dit gerecht wordt al eeuwenlang bereid, lang vóór de komst van de Europese kolonisatie.

De teelt van pinda’s is al lang bekend in West-Afrika en pindakaas is een centraal ingrediënt geworden in de lokale keuken. Mafé wordt vaak geassocieerd met gemeenschappelijke maaltijden, feesten en familiegelegenheden.

Regionale varianten
Sommige versies van mafé gebruiken rundvlees of lamsvlees in plaats van kip.
In bepaalde regio’s is de saus wat dunner om te serveren met rijst; elders wordt de saus dikker gemaakt om te eten met tô (een pap van granen).
Het niveau van pittigheid verschilt per familie. Sommige gerechten bevatten ook groenten zoals zoete aardappelen, wortelen of aubergines, anderen zijn eenvoudiger.

Met of zonder chili?
Traditioneel kan mafé met of zonder chili worden bereid, afhankelijk van de lokale voorkeur en de tolerantie voor pittig eten.
Chili is geen verplicht ingrediënt. Vaak wordt een kleine hoeveelheid toegevoegd om de smaak te versterken, maar het authentieke mafé benadrukt vooral de zachtheid en rijke smaak van de pindakaas.
In sommige families wordt chili apart geserveerd, zodat iedereen het naar eigen smaak kan toevoegen.

Ouderwets recept voor Kip Mafé (voor 4 personen)

Ingrediënten

• 1 hele vrije-uitloop kip, in stukken gesneden

• 200 g natuurlijke pindakaas (zonder suiker of toevoegingen)

• 3 à 4 rijpe verse tomaten

• 2 middelgrote uien, fijn gesneden

• 3 tenen knoflook, geplet

• 2 eetlepels kokosolie

• 1 liter water of zelfgemaakte kippenbouillon

• Zout naar smaak

• 1 of 2 verse of gedroogde pepers (optioneel)

• Traditionele groenten naar keuze: zoete aardappel, wortel, aubergine (optioneel)

• Simpele kruiden: laurierblad, zwarte peper

Bereiding

1. Kip voorbereiden
   Was de kip en snijd in stukken. Lichtzout.

2. Ui en knoflook fruiten
   Verhit de kokosolie in een grote pan. Voeg de ui en knoflook toe en bak tot ze glazig zijn.

3. Kip aanbraden
   Voeg de kipstukken toe en braad ze aan alle kanten licht aan.

4. Tomaten toevoegen
   Voeg de gesneden tomaten toe en laat een paar minuten koken tot ze wat ingedikt zijn.

5. Pindasaus bereiden
   Los de pindakaas op in wat heet water tot een gladde saus.

6. Langzaam laten sudderen
   Giet de pindasaus in de pan. Voeg de rest van het water of bouillon toe, samen met het laurierblad en peper. Roer goed door.

7. Langzaam koken
   Dek af en laat 45 minuten tot 1 uur zachtjes sudderen. Roer af en toe om aanbakken te voorkomen.

8. Groenten toevoegen (optioneel)
   Voeg halverwege de kooktijd de gesneden groenten toe. Kook verder tot alles zacht is.

9. Op smaak brengen
   Breng op smaak met zout. Voeg indien gewenst de peper heel of gehakt toe, zodat de saus niet te pittig wordt.

Traditioneel serveren
Mafé wordt warm geserveerd, traditioneel met witte rijst, gierstcouscous, fonio of tô.
Het wordt vaak gezamenlijk met de handen gegeten, als symbool van delen en gezelligheid.

Belangrijke notities
Authentieke mafé bevat geen moderne ingrediënten zoals industriële bouillonblokjes of smaakversterkers.
Langzaam garen is essentieel voor de rijke smaakontwikkeling van de pindasaus.
De gebruikte pindakaas is puur, zonder suiker of toevoegingen, en lokaal bereid.