Niet op voorraad

Akutaq – Eskimo-ijs (Twee versies: de oorspronkelijke en de inheemse, een eeuwenoude traditie van de Inuit- en Yup’ik-volkeren)

Oorsprong en cultuur

Akutaq is een traditioneel dessert of energierijk voedsel van de Inuit en Yup’ik in Alaska. Het is een gerecht dat rijk is aan dierlijke vetten, eiwitten en wilde bessen, en het hielp overleven in de extreme Arctische omstandigheden. Tegenwoordig bewaren sommige families het traditionele recept, terwijl anderen moderne, zoetere varianten maken.

Akutaq – Oorspronkelijke traditionele versie (voor-contact of oud)

Ingrediënten (eenvoudig en lokaal verkrijgbaar):

Gesmolten dierlijk vet (tunuq)
Vet van zeehond, rendier, eland, walrus of beer.
Dit vet wordt langzaam en voorzichtig opgewarmd (op steen of vuur) zonder te verbranden.
Gedroogde of licht gekookte vis
Lokale vis zoals snoek, cisco of witvis,
Gedroogd aan de wind of licht gebakken op warme stenen.
Verse of bevroren wilde bessen
Zwarte bessen (camarines), veenbessen (airelles), bosbessen (bleuets), salmonberries, Arctische frambozen,
In het seizoen geplukt en natuurlijk bewaard (begraven of ingevroren).
Schone sneeuw of koud water
Om het vet lichter te maken en makkelijker te mengen.

Bereiding

Vet voorbereiden
Smelt het dierlijk vet langzaam in een stenen of houten kom boven het vuur.
Laat het afkoelen tot het zacht is maar niet vloeibaar.

Vet opkloppen
Klop met de hand, met een stok, buigzame takken of een garde gemaakt van bot, hout of pees.
Dit kan lang duren, maar het vet wordt wit, schuimig en lichter.

Sneeuw of koud water toevoegen
Dit maakt het vet zachter en soepeler.
Blijf kloppen om het vocht goed te mengen.

Bessen toevoegen
Voeg de hele bessen toe (vaak natuurlijk bevroren of bewaard in dierenhuiden onder de grond).
Meng voorzichtig zonder ze te pletten.

Vis toevoegen (optioneel maar traditioneel)
Voeg wat verkruimelde gedroogde of gekookte vis toe.
Meng voorzichtig om een contrasterende textuur te creëren.

Traditionele ingrediënten (inheemse versie)

Opgeklopt dierlijk vet (basisingrediënt)
Gesmolten en afgekoeld vet van rendier, eland, walrus, zeehond of beer.
Soms wordt zeehondenolie of vet van de poolvos gebruikt (zeldzaam).
Moderne versies: gebruik van shortening of plantaardige olie.
Eiwitten (optioneel maar traditioneel)
Gekookte of gedroogde, verkruimelde vis (snoek, cisco, witvis, etc.).
Wilde bessen
Rode veenbessen, bosbessen, zwarte bessen, salmonberries, Arctische frambozen, enz.
Vloeistof om te verdunnen
Koud water, gesmolten sneeuw of bessensap.
Soms worden wilde wortels toegevoegd als natuurlijke zoetstof.
Suiker (niet traditioneel)
Gebruikt in moderne versies (witte suiker, siroop, etc.).

Stap-voor-stap bereiding

Vet voorbereiden
Smelt het dierlijk vet op laag vuur en laat het afkoelen tot het licht gestold maar nog zacht is.
Vet lang kloppen
Klop met de hand of mixer tot een lichte, schuimige, witte textuur ontstaat.
Tip: Hoe langer je klopt, hoe luchtiger het wordt.
Vloeistof en suiker toevoegen
Voeg langzaam koud water, gesmolten sneeuw of bessensap toe om het mengsel soepeler te maken.
Voeg suiker toe als je een zoete versie maakt. Blijf kloppen.
Vis en/of bessen toevoegen
Verkruimel fijn de voorgekookte, gedroogde of gebakken vis.
Meng voorzichtig de vis en de hele (bij voorkeur nog koude) bessen door het mengsel.
Niet te veel roeren om te voorkomen dat de bessen kapot gaan.

Serveren

Direct eten of in de koelkast/vriezer bewaren voor een stevigere textuur.
Akutaq wordt meestal koud of bevroren gegeten, zonder verdere bereiding.

Traditionele tips

Vis is optioneel in moderne versies, maar essentieel in de traditionele “zure” versie.
Het invriezen van bessen vóór het toevoegen helpt ze beter te mengen en hun vorm te behouden.
Yup’ik en Inupiat gebruikten Akutaq vroeger als offer of om belangrijke gasten te voeden.